ملت ایران مدتها ست که در پی ایجاد یک نظام دموکراتیک هستند. آنان تلاش میکنند نظام جمهوری اسلامی را به کنار بگذارند و یک نظام ملی و دموکراتیک بر سر کار بیاورند. اما بایستی به این نکته توجه داشت که رویکارآمدن یک نظام واقعا ملی که به منافع همه مردم ایران توجه کند فقط جنبههای سیاسی ندارد. بلکه بایستی به جنبههای عمیقتری از مسئله نیز توجه کرد. مدارا در برابر گروههای مختلف مذهبی و غیرمذهبی و احترام به آزادی نظرات و باورهای آنان، یکی از مهمترین پایههای ایجاد و تقویت یک نظام دموکراتیک در ایران است.
احترام به دیگران و باورهای آنان، میتواند به مردم این حس را بدهد که به عنوان یک انسان و هموطن شناخته میشوند. این خود زمینهساز دموکراسی و عامل تقویت آن است. زیرا در دموکراسی نیز انسانیت افراد بایستی محور قرار بگیرد نه باورهای مذهبی یا غیرمذهبی آنان.
در این حالت، هر فرد با هر باوری میتواند در فرایند تصمیمگیری و انتخابات، شرکت کند و احساس کند در بهبود وضعیت کشور خود موثر است. ضمن اینکه احترام به دیگران و مدارا با باورهای آنان زمینهساز محو تعصبات مذهبی است.
تعصبات مذهبی موجب تضعیف اعتماد عمومی میشود. اعتماد عمومی بیان دیگری از اعتماد ملی است. اعتماد ملی یکی از بزرگترین شاخصههای نظامهای دموکراتیک و پیشرفته است. برخی از نویسندگان حتی اعتماد ملی را زمینهساز رشد اقتصادی نیز میدانند. داریوش همایون درباره همین نکته نوشته بود: «اعتماد در زندگی ملی نقش اساسی دارد. اگر کمترینهای از اعتماد در جامعه نباشد نهادهای سیاسی و مدنی لازم برای دمکراسی به قدرت کافی نمیرسد و رشد اقتصاد کند میشود».
ترویج افراطگرایی مذهبی همچنین میتواند موجب تضعیف نظام دموکراتیک و مشارکت شهروندان در فرایند تصمیمگیری شود. به این دلیل که بسیاری از افراد از هراس از خشم نیروهای افراطی است که از بیان عقاید خود به صورت آزادانه پرهیز میکنند.